Marcin Baran: Prozak liryczny. Wydawnictwo Literackie. Kraków 1999.
Objętością cząstek, z których składa się książeczka i zacięciem słowoprzetwórczym książka Barana bliska jest dokonaniom Nataszy Goerke. Wszelako bardziej ci on męski, niewątpliwie. Pozycja zaczyna się od Zbiórki wrażeń kończy na Skromnych założeniach, co, wraz z wariacjami czcionki, daje asumpt do podejrzeń o przemyślenie przez autora kompozycji. Czyta się dobrze. Zdecydowanie odstaje tylko dawka prozaku w dialogach pt.
Willa z wytryskiem.
John Barth: Opowiadać dalej. Przeł. Maciej Świerkocki. Państwowy Instytut Wydawniczy. Warszawa 1999.
Barth w formie. Najnowsza książka amerykańskiego pisarza (wydanie oryginalne ukazało się w roku 1996) w zamyśle konstrukcyjnym może się kojarzyć z niezapomnianym
Zagubionym w lunaparku. To również powieść w formie zbioru opowiadań. Powrót do przeszłości w trzydziestą (no, prawie) rocznicę? Tematycznie też bez niespodzianek: Barth pyta o sytuację prozy po bezpowrotnej stracie narracyjnej niewinności. Czy proza naprawdę może się obronić pośród domowego kina, gier komputerowych, cyberprzestrzennych hipertekstów i czytelników, którzy rzucają w kąt beletrystkę wraz z chwilą uzyskania uniwerysteckiego dyplomu? Może. Jak to powiedział jeden z licznych porte parole autora? „Innego życia nie ma. (...) Dlatego niektórzy ludzie wymyślają rozmaite historie.”
Donald Barthelme: Królewna Śnieżka. Przeł. Krzysztof Fordoński. Dom Wydawniczy „Rebis”. Poznań 1999.
Kiedy niedawno w naszym kraju ukazały się ostatnie powieści zmarłego w 1989 roku pisarza, jego wielbiciele sarkali na wydawców: „Dajcie nam klasyczne książki Donalda, a nie te mniej udane, z ostatniego okresu!” No to wreszcie mamy – jeden ze słynniejszych utworów Barthelme’ego, powieść
Królewna Śnieżka, rówieśniczkę
Sierżanta Pieprza. I co? I nic. Inaczej niż
Sierżant Pieprz, straaasznie się zestarzało. Wygląda na to, że Barthelme’owski sposób pisania po prostu nie sprawdza się w dłuższych formach. Tym bardziej, że utwór jest tak mocno osadzony w amerykańskiej popkulturze, iż bez stosownej znajomości przedmiotu zdaje się mało czytelny. No, chyba że przed lekturą wrzucimy kasetę z disneyowską ekranizacją przygód wiadomej królewny do kieszeni magnetowidu. Niestety, z redaktorów „FA-artu” tylko Nowacki jest szczęśliwym posiadaczem tego cudownego urządzenia. Co pozostaje? Można łowić w książce, wśród segmencików rozproszkowanej narracji, prawdziwe perełki. Na przykład tę: „»Postaraj się być człowiekiem, o którym nikt nic nie wie«, powiedział ojciec, kiedy byliśmy jeszcze młodzi. (...) Nasz ojciec był człowiekiem, o którym nikt nic nie wiedział. (...) Nie był szczególnie interesujący. Drzewo jest bardziej interesujące. Walizka jest bardziej interesująca. Jedzenie w puszce jest bardziej interesujące. Kiedy śpiewamy hymn do ojca naszego, dostrzegamy, że nie był on szczególnie interesujący.” Nieprzekonanym pozostają Osobliwości – kapitalny wybór kapitalnych opowiadań Barthelme’ego, który ukazał się w Polsce w roku 1983. I jeszcze monograficzny numer „Literatury na Świecie” (1984, nr 1). Do odnalezienia w bibliotekach i antykwariatach.
Rafał Czoch: Wielkie koło. Wydawnictwo Autorskie „Grafomania”. Kraków 1998.
Powieść satyryczna o niewiarygodnych przygodach Jędrusia w krainie dolara. Rzecz dość inteligentna i miejscami zabawna, lecz zdecydowanie za długa. Skoro jednak była pisana w konwencji grafomanii totalnej, to inaczej być nie mogło. W każdym razie autor utrzymuje, że zrezygnował z wszelkich ambicji artystycznych. Czego zapowiadał, tego dotrzymał, więc raczej tylko w ramach happeningu uszczęśliwił bodaj wszystkie redakcje pism literackich w kraju egzemplarzami powieści. Chyba, że jest zupełnie inaczej...
Paweł Dunin-Wąsowicz, Andrzej St. Rodys: Odczapów. Przewodnik dla turystów mentalnych. „Lampa i Iskra Boża”. Warszawa 1999.
Kultowa proza w kręgach „FA-artu”. Dobrze pamiętamy, jak zrywaliśmy boki w pociągu relacji Białystok – Warszawa, pochyleni nad wyimkami tego dzieła. A i fragmencik drukowany onegdaj na łamach „Nowego Nurtu” zapadł nam w pamięć. Chyba najzabawniejsza rzecz z tych, jakie kiedykolwiek wyszły z zabawnej przecież oficyny „Lampa i Iskra Boża”. Do książki dołączono (a jakże!) wielką mapę Odczapowa, polskiej enklawy nad Morzem Czarnym, założonej przez Piastów Wąchockich; jest też kilka fotek z dowcipnymi podpisami. Lektura obowiązkowa, zwłaszcza dla ponuraków tudzież osobników przygniecionych spleenami.
Jacek Durski: Mariacka. Wydawnictwo „Książnica”. Katowice 1999.
Prozatorskie wydarzenie sezonu na Śląsku. I chyba bez szans na szerszy rezonans. Książka została napisana całkiem poprawnie, ale wydaje się dość wtórna. Trzeba wyjaśnić, że tytułowa Mariacka to ulica w centrum Katowic. Prowadzi do Kościoła Mariackiego (stąd nazwa), a sławę zawdzięcza restauracji „Hungaria”, prostytutkom i sklepikowi „U Hipa” – pierwszemu w Katowicach sklepikowi muzycznemu. Cóż, lata lecą. „Hungaria” zmieniła właściciela, nazwę i proponuje dziś dania kuchni francuskiej. Sklepik „U Hipa” ledwie zipie. Prostytutki wyemigrowały na ulicę Uniwersytecką (vis-a-vis rektoratu UŚ) i na Mariackiej można dziś spotkać jedynie weteranki zawodu. Wszelako, wbrew tytułowi, utwór Durskiego nie jest jeszcze jednym przykładem prozy korzennej. Choćby dlatego z marzeń o ponadregionalnym sukcesie, jak podejrzewamy, nic nie wyniknie. Ta powieść to raczej portret (katowickiego) artysty z czasów młodości, która miała nieszczęście przypaść na pierwszą połowę lat pięćdziesiątych. Szuka więc Durski straconego czasu, Joyce’a mając za przewodnika. Cóż, siedząc za kierownicą Daewoo Tico też można sobie wyobrażać, że siedzimy w mercedesie. Niechby klasy A.
Jan Riesenkampf: Wybrane. „Lampa i Iskra Boża”. Warszawa 1999.
Chyba debiut książkowy poety, który parę lat temu był częstym gościem w „FA-arcie”. Potem jakoś się urwało. Riesenkampf coś jakby się przyczaił, a teraz wraca... Aha, tytułowe
Wybrane to wiersze, oczywiście. Z tyłu bodaj najkrótsza na świecie informacja o autorze: „Jan Riesenkampf – zwykły poeta”. W środku dwukrotnie „zwykły poeta” odsyła nas do swojej strony www (po szczegóły? na wszelki wypadek podajemy:
http://riesenkampf.tajmahal.net/.
Grzegorz Wołowiec: Nowocześni w PRL. Przyboś i Sandauer. Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej. Wydawnictwo Leopoldinum. Wrocław 1999.
Z dziejów polskiego modernizmu w okolicy 1956 roku. Autor zrezygnował z teoretyzowania i syntetycznego tła. Postawił na kronikarstwo. W efekcie tę pracę naukową czyta się jak powieść, a i z samej lektury takie mniej więcej pożytki, jak z lektury powieści. Warto jednak zwrócić uwagę na ten powrót do nowoczesności, awangardyzmu i Sandauera, który ostatnimi laty funkcjonował jedynie jako duch złych czasów, którymi straszy się polonistyczną młódź. Wołowiec nie wybiela swoich bohaterów, wszelako... kto wie? Może już niebawem słowo awangarda przestanie uchodzić za przekleństwo?
Archiwum XXI. Najlepsza fantastyka z konkursu „Machiny”. Wydawnictwo Machina. Warszawa 1999.
Lubelska winda/ Lubliner Lift. Niemiecko-polska antologia/Deutsch-polnische Antologie. Pod red. Norbert Weiss, Jakub Malukow Danecki. Tłum. (różni). Die Scheune Dresden. Wydawnictwo Test. Dresden/Lublin 1999.
Jana Bodnárowá: Błysk światła, błysk ciemności. Wydawnictwo Biblioteka. Łódź 1998.
Tadeusz Dąbrowski: Wypieki. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego. Gdańsk 1999.
Paweł Dunin-Wąsowicz, Andrzej St. Rodys: Odczapów. Lampa i Iskra Boża. Warszawa 1999.
Jacek Durski: Wśród krzywych luster. Wydawnictwo „Książnica”. Katowice 1999.
Jacek Durski: Mariacka. Wydawnictwo „Książnica”. Katowice 1999.
Marek Lenartowicz: Gotycki sen. Stowarzyszenie Deszcz Wrogich Automatów. Warszawa 1996.
Ariana Nagórska: Coraz dwutysięczniej. Instytut Wydawniczy Świadectwo. Bydgoszcz 1999.
Tadeusz Oszubski: Drapieżnik. Świat Książki. Warszawa 1999.
Piotr Rakowski: Po stronie umarłych. Wydawnictwo Aureus. Kraków 1994.
Piotr Rakowski: W walce zwyciężymy śmierć. Oficyna Cracovia. Kraków 1996.
Jan Riesenkampf: Wybrane. Lampa i Iskra Boża. Warszawa 1999.
Michał Rzodeczko: Słowa. Stowarzyszenie Deszcz Wrogich Automatów. Radom 1997.
Ogólnopolski Konkurs Poetycki im. Wiesława Kazaneckiego.
Organizatorzy zapraszają młodzież szkół ponadpodstawowych do wzięcia udziału w konkursie, którego warunkiem uczestnictwa jest nadesłanie zestawu 5 wierszy w 3 egzemplarzach, opatrzonych godłem, w terminie do 12 września 1999 r. pod adresem: I Liceum Ogólnokształcące, ul. Piłsudskiego 7, 17-200 Hajnówka. Do tekstów poetyckich należy dołączyć zaklejoną kopertę opatrzoną godłem, zawierającą imię i nazwisko oraz adres autora.
II Ogólnopolski Konkurs Poetycki im. Tadeusza Sułkowskiego
Urząd Miasta w Skierniewicach i Młodzieżowe Centrum Kultury ogłaszają otwarty konkurs poetycki. Zestawy pięciu wierszy, dotąd nie publikowanych i nie nagradzanych, w czterech egzemplarzach, opatrzone godłem, należy nadsyłać do 15 września br. na adres: Młodzieżowe Centrum Kultury, 96-100 Skierniewice, ul. Reymonta 33 z dopiskiem „Konkurs poetycki”. Wśród laureatów jury w składzie: Darek Foks, Tadeusz Pióro, Andrzej Sosnowski (przewodniczący), Dariusz Sośnicki – rozdzieli 2500 zł. Ogłoszenie wyników i wręczenie nagród nastąpi 15 października 1999. Szczegółowych informacji udziela Młodzieżowe Centrum Kultury w Skierniewicach pod numerem tel./fax (046) 833-24-12, 833-36-39, 833-33-36.
Ogólnopolski Konkurs Literacki "Krzyż - Drzewo Kwitnące"
Spółdzielnia Wydawnicza Anagram i Fundacja Sztuki na rzecz "Integracji" pod patronatem kościoła św. Krzyża w Warszawie ogłasza konkurs na poemat (lub trzy wiersze bądź pięć miniatur poetyckich, ewentualnie dzienniki i zapiski krytycznoliterackie nie przekraczające 8 stron maszynopisu). Konkurs ma charakter otwarty. Opatrzone godłem prace, nawiązujące do tytułu konkursu, w trzech egzemplarzach, należy nadsyłać na adres SW Anagram, Al. 3 Maja 5/55, 00-401 Warszawa, tel. 022 622 93 26, do dnia 30 września 1999 r. Rozstrzygnięcie konkursu nastąpi w grudniu 1999 r. Nagrody: I - 1500 zł, II - 800 zł, 3 III po 300 zł oraz 5 wyróżnień po 100 zł.
XIII Ogólnopolski Konkurs Poetycki o Liść Konwalii im. Z. Herberta
Centrum Kultury Dwór Artusa w Toruniu ogłasza XIII Ogólnopolski Konkurs Poetycki o Liść Konwalii im. Zbigniewa Herberta. Prace w 3 egzemplarzach, zawierające maksimum 5 utworów poetyckich, opatrzone godłem można nadsyłać do 30 września 1999 r. na adres: Centrum Kultury Dwór Artusa, Rynek Staromiejski 6, 87-100 Toruń, z dopiskiem na kopercie "Konkurs poetycki".
XIV Ogólnopolski Konkurs Literacki im. Mieczysława Stryjewskiego
Rada Miasta Lęborka tudzież wiele innych instytucji z tego zacnego grodu ogłaszają konkurs literacki w kategorii poezji (zestaw 4 wierszy) oraz w kategorii prozy (nowela, opowiadanie, reportaż, esej – do 10 stron maszynopisu). Nie publikowane i nie nagradzane dotąd, opatrzone godłem prace należy nadsyłać w 4 egzemplarzach do dnia 30 września br. na adres: Miejska Biblioteka Publiczna, ul. Armii Krajowej 16, 84-300 Lębork. Zastrzegając sobie prawo innego podziału, organizatorzy przewidują następujące nagrody: w kategorii poezji – I nagroda 1500 zł., II nagroda 900 zł., III nagroda 700 zł., w kategorii prozy – I nagroda 1300 zł., II nagroda 800 zł., III nagroda 600 zł. Przewidziane są nadto liczne nagrody specjalne.Uroczystość wręczenia nagród odbędzie się w końcu listopada 1999 r. Szczegółowych informacji udziela Miejska Biblioteka Publiczna w Lęborku, tel. (059) 862-23-07, oraz Oddział Miejski Katolickiego Stowarzyszenia Civitas Christiana, tel. (059) 842-37-69.
II Ogólnopolski Konkurs Poetycki im. R.M. Rilkego
Redakcja Dwumiesięcznika Literackiego "Topos" oraz Prezydent Miasta Sopotu ogłaszają II Ogólnopolski Konkurs Poetycki im. Rainera Marii Rilkego. Konkurs ma charakter otwarty, bez ograniczeń wiekowych i wymagań tematycznych. Utwory należy opatrzyć godłem i przesłać do 15 października 1999 r. na adres: "Topos", Towarzystwo Przyjaciół Sopotu, ul. Czyżewskiego 12, 81-706 Sopot (z dopiskiem na kopercie "Konkurs").
II Konkurs Wydawnictwa "Znak"
Wydawnictwo "Znak" ogłasza II Konkurs na powieść lub zbiór opowiadań. Spośród autorów nadesłanych prac jury w składzie: Jan Błoński (przewodniczący), Paweł Huelle, Jerzy Illg, Jerzy Jarzębski, Olga Tokarczuk wyłoni laureatów następujących nagród: I nagroda - 15 000 zł, II i III nagroda - po 7 000 zł. Opatrzone godłem maszynopisy (3 egz.) nie drukowanych dotychczas utworów o objętości powyżej 150 stron prosimy wysyłać do dnia 30 listopada 1999 r. na adres: Wydawnictwo Znak, "Konkurs", ul. Kościuszki 37, 30-105 Kraków. W kopertach oznaczonych godłem prosimy umieścić dane autora. Materiały nie będą odsyłane pocztą. Oprócz nagród autorzy wydanych książek otrzymają honoraria. Wyniki zostaną ogłoszone w 2000 r. Jury zastrzega sobie prawo innego rozdziału nagród, a Znak pierwszeństwo w wydaniu nadesłanych książek.
Szczegóły: http://www.znak.com.pl/konklit.html.
Powrót do stron archiwum