WYDAWNICTWO FA-art   Start START   Książki KSIĄŻKI   Kwartalnik KWARTALNIK   Archiwum ARCHIWUM   Strony Autorów STRONY AUTORÓW   Redakcja REDAKCJA
 
  tu jesteś: Miesięcznik nr 80, grudzień 2004 - KĘDER 
KĘDER

PSIE OBOWIĄZKI

Pierwszym psim obowiązkiem autora jest być wdzięcznym recenzentowi, że ten pochylił się nad jego dziełem, nawet gdy pochylił się on był wyłącznie po to, by precyzyjnie strzyknąć śliną. Nie idzie o masochizm, nie opiewam także autorskiego umartwiania się w celu wyższym, jak nieśmiertelna sława śmiertelnych czy też skuteczna promocja dowolnymi środkami dla podreperowania budżetu. Absolutnie niekontrowersyjna (mam nadzieję, że powszechnie, na pewno zaś – w niektórych kręgach) teza o autorskiej wdzięczności została tu przypomniana, by powtórzyć kolejny truizm – najulotniejszy świstek zdający sprawę z lektury, potwierdza istnienie przestrzeni, w której autor wykonywał swoje autorskie akrobacje (por. AcrobatReader; wskazówka dla tych z dużym poczuciem). Tym samym, to jest przez potwierdzenie, stwarza autorowi szansę na wykonanie kolejnych akrobacji. I jako taki jest rzeczony świstek dla autora bezcenny. Nie ma zatem dużego znaczenia, że, przykładowo, przynosi opis startu autora w kosmos, słusznie poczytanego za wiekopomny, acz przedstawionego z punktu widzenia płaszczaka. Tym bardziej nie ma znaczenia, że świadectwo lektury jest, powiedzmy, pisano-kopane. Nikomu jeszcze pisano-kopane świadectwo lektury w niczym, a już na pewno w karierce literackiej, nie zaszkodziło, w wielu przypadkach zaś wyraźnie pomogło. Na to ostatnie mam dobre przykłady z własnej praktyki recenzenckiej.

Drugim psim obowiązkiem autora, dość dobrze przy tym wśród publiczności jako zasada rozpropagowanym, jest obowiązek odszczekiwania się recenzentom. Wynika przecież ów obowiązek bezpośrednio z obowiązku pierwszego – jeśli recenzent znalazł się już w przestrzeni, w której autor wykonuje apokalipsę z figurami na patyku, to powinien, umfa, przynajmniej przetrzeć oczy. Jeśli zaś nie zdążył, trzeba mu bratersko pomóc i co się wydarzyło, w krótkich lub długich, lecz – dla dobrej pamięci – najlepiej żołnierskich słowach opowiedzieć.

Trzeci psi obowiązek autora – olewania tych, którzy kunktatorsko i, co oczywiste, chwilowo jedynie, w oczekiwaniu na okrzyki innych, milczą o autorskim dziele, nie wymaga wysiłku komentarza.

Dywagując sobie o psich obowiązkach, pomyślałem że i ja, autor świeżo, bo w połowie roku 2004 wydanej książki, winien jestem psim sposobem temu i owemu to czy tamto. Jakkolwiek spełniam głównie trzeci psi obowiązek, to jednak pod koniec grudnia winien już jestem wdzięczność także kilku osobom, które o tomie Najnowszy model wydanym przez Świat Literacki się wypowiedziały w sieci lub na papierze. Największy póki co kłopot mam z obowiązkiem drugim. No, jakoś nic mnie nie ruszyło na tyle, żeby się odszczekać. Nawet opublikowane we wrześniowym wydaniu czasopisma „Kursywa” wygłupy osobnika ukrywającego się pod pseudonimem Albert Broszka raczej mnie rozczuliły warsztatową nieporadnością, niż zezłościły.

Może po prostu książka ma szczęście, że trafiają się jej komentatorzy, a nie pisano-kopani recenzenci? Na przykład komentarz Henryka Berezy z grudniowej „Twórczości” byłby nadzwyczaj cenny (i jest – psi obowiązek nr 1), nawet gdyby składał się wyłącznie z uszczypliwości (nie składa się bodaj wcale). Jak często w końcu krytyk specjalizujący się w prozie wypowiada się obszerniej o poezji? Nieczęsto oczywiście. Moja czapka z głowy zatem i podłogę zamiatam. Takoż recenzja, krótka notka właściwie, Pawła Dunin-Wąsowicza w grudniowej „Lampie” niezależnie od treści, jest ciekawa (psi nr 1), bowiem Dunin-Wąsowicz, jeśli idzie o poezję, jest znany raczej z zamiłowania do lubelskich sentymentalistów (Świetlicki też z Lublina poniekąd), do których zaliczyć się nie mogę. W Lublinie wciąż nawet nie byłem.

Teza o komentatorach jest nieco pod Henryka Berezę oczywiście, recenzenci są w przewadze, a poza tym, w internecie, byli pierwsi. Zdarzył się Najnowszemu modelowi wrażliwy (psi pierwszy) recenzent Jakub Winiarski w serwisie nieszuflada.pl. Winiarski, sam pisujący wiersze, twierdzi, że książka mądra i smutna, co bardzo być może, bo ja się posądzam o poczucie humoru, a to rzeczonemu poczuciu źle wróży. W każdym razie dobre słowo padło, a ponieważ serwis nieszuflada.pl służy głównie autorom ćwiczącym, to poczułem się jak klasyk wspomniany w podręczniku. Ogólnie zaś pierwszy (psi pierwszy jak najbardziej) był Paweł Lekszycki, poeta i redaktor, w internetowej gazecie artPAPIER.

Ale ja tu zabawiam ciekawostkami o Najnowszym modelu, a miało być o psich obowiązkach i krótko. Może na koniec przypomnę, czego psu robić nie wolno. Otóż – kupy w gościach. Kupę – ku pamięci autorom – jeśli się musi, robi się gdzie indziej i kiedy indziej. Zdecydowanie, z powodów estetycznych, nie przy wszystkich podczas wizyty. Ostatecznie można ją uwalić i we własnym salonie, w tymże zaś – na środku dywanu. Poczytana przez przytomnych za dowód nonkonformizmu czy też wyraz buntu, może być nawet oklaskana. Ale w gościach – fe! Niestety, zły przykład idzie od starszych. Świąteczna „Polityka” dała szansę osiemdziesięciolatkom – Hanuszkiewiczowi, Hartwig, Hennelowej, Henowi, Łapickiemu, Kernowi i Markiewiczowi. W artykule Piękni 80-letni pisze o nich, gęsto cytując, Katarzyna Janowska. Ta o Henie: „Ostatnią rzeczą, na jaką liczył, była nagroda Nike za książkę o Stanisławie Auguście Poniatowskim. Uważał, że należy się nie tyle jemu, co królowi, który na rehabilitację czekał dwieście lat. Mój przyjaciel król nie dostał się nawet do finałowej siódemki.” Fakt, nie dostał się. Cóż to jednak dodaje do tego faktu w miejscu, w którym zwykle pozdrawia się Krysię, Józef Hen będący w gościach w „Polityce”? „– Niech pani napisze, że pies im mordę lizał”.

To ostatnie nie należy bynajmniej do psich obowiązków autora.

(30 grudnia 2004)







Menu miesięcznika FA-art